De tweede week van januari ben ik in Tokyo om Japanse handwerktechnieken te leren, inspiratie op te doen en ik ben natuurlik ook op zoek naar mooie stoffen en leuke fournituren voor op de webshop.
Het is sowieso een lange reis maar omdat ik vanaf Engeland (Heathrow) vertrek, is de reis nog langer.
12/01/2019
De eerste vlucht is op zaterdag om 7.30 (Nederlandse tijd) en ik land op zondag 7.35 (Japanse tijd). Mijn vlucht is half leeg. Ik schrik er wel van maar wat me nog meer verbaasd is dat er bijna alleen maar buitenlanders zijn. 10 jaar geleden, toen ik in Tokio woonde, waren wij (de "gaikokujin", oftewel de buitenlanders) nog schaars maar volgens mij zijn de tijden veranderd. Het is de laatste jaren makkelijker geworden voor niet-japanners om te immigreren en mensen kiezen vaker Japan als vakantiebestemming en dat zie ik.
13/01/2019
Van slapen in het vliegtuig is er voor mij nauwelijks spraken maar dat maak niet uit want ik ben toch te opgewonden om naar bed te gaan en de zon is al lang op in Japan. De check in het hotel is toch pas om 15.00 dus ik moet het tot die tijd volhouden. Als de bagage opgehaald is kan mijn dag beginnen!
Het eerst wat ik doe is een pasje voor het openbaar vervoer kopen. Ik heb meerdere mogelijkheden maar ik ga voor het pasje PASMO. Ik koop het bij een balie, zet een bepaald bedrag erop en ik kan het bijna in alle openbaar vervoeren gebruiken. Gewoon even in en uit checken. Er is (behalve op staat), bijna overal gratis internet wat ontzettend handig is. Google maps is mijn beste vriend! Ik kan makkelijk op mijn telefoon kijken van welk platform een trein vertrekt, om hoe laat (altijd op tijd inJapan) en hoeveel het me gaat kosten. Dankzij het gebruik van verschillende kleuren voor de verschillende lijnen is de metro nemen echt niet moeilijk. Alles staat ook in romaji ( de westerse letters) en de oproepen worden ook in Engels gedaan.
Gelukkig mag ik mijn koffers alvast in de lobby van het hotel achterlaten en ren ik meteen naar mijn eerste workshop. Ik hou van de Japanse vlechttechniek kumihimo, ik gebruik daarmee een "mobidai" een zacht schijfje (https://japanesecraftcenter.com/kumihimo-kit-3-ster/ ) maar ik heb het eigenlijk altijd op en "marudai" willen proberen. Het lijkt op een smalle kruk met een gat bovenaan en er wordt net satijnen garens gevlochten. Ik moest die workshops dus echt gaan boeken!
En dan pas beginnen de problemen. In Japan is het zo ontzettend moeilijk om een adres te vinden. Hier hebben ze niet, zoals in veel andere landen, de naam van een straat en een huisnummer. Ze hebben de naam van en wijk, dan van een blok, en dan van een huis. Het lijkt makkelijk maar als ik het adres aan voorbijgangers liet zien, hadden ze geen idee waar het kon zijn. Dat wist ik want ik heb hier gewoond. Ik werd uiteindelijk door een winkelier geholpen. Er ging het googelen, opzoeken, hij naam me mee maar kon het ook niet vinden. We waren nog geen 100 meter achter zijn winkel. Daar was een Franse pannekoekenhuis met een Franse vrouw (oh mais vous êtes Française !!). Die wist het ook niet maar haar Japanse collega wel en ze liep met me mee. Het was 10 meter verderop! Dat alles ging natuurlijk gepaard met veel buigen van mijn kant ("arigatou gozaimasu" , "sumimasen") want ik bedank en verontschuldig me tegelijk voor die hele commotie die ik heb veroorzaakt. Ik kom te laat aan (not done!) en helemaal bezweet (het moest toch winter zijn?) maar opgelucht dat ik het wel gevonden heb en dat ik meteen aan de slag kon.
De garens worden om verzwaarde klosjes ingewikkeld en er hangt een gewicht aan het uiteinde van de vlecht. De garens moeten volgens een bepaald patroon van plaats veranderen, altijd op de zelfde manier, keer op keer (https://japanesecraftcenter.com/tutorials/tutorial-kumihimo). Het begin is altijd moeizaam want het is nog geen automatisme maar na een kwartier begint het heel logisch te voelen en het gaat bijna van zelf ( met af en toe nog wat foutjes die de "sensei" of meester heel snel kan opsporen).
Ik had nog nooit zijden garens gebruikt en ik vond het heel fijn. De kleuren zijn prachtig en ze hebben een mooie glans.
Als de vlecht de gewenste lengte heeft, bindt de sensei het af met een touwtje, knip hij het en we kunnen ons werk bewonderen.
Ik vind de mijne best mooie. Ik zie ook dat het lang niet perfect is en ik begrijp dat het draaien van de garens belangrijk is. Omdat we geen koordjes gebruiken maar een verzameling garens, moeten ze regelmatig gedraaid worden om op touwtjes te lijken. Als het niet goed gedaan wordt is een dikkere plek te zien in het werkje.
We mogen kiezen wat het gaat worden, een armband of "strap" en omdat Japanners gek zijn op "strap" (dingetjes op ee ln tas of mobiele telefoon ophangen), ga ik net als de andere cursisten voor de strap. Ik wilde eerst voor een armband gaan maar mijn vlecht was te lang en ik vond het jammer om het af te knippen. De sensei zei vaak tegen mij "hayai!" om te zeggen dat ik snel ging. Dat was mijn eerste keer op een marudai maar niet mijn eerste ervaring met kumihimo natuurlijk.
De sensei gaat rustig in een hoekje zitten en maak het voor ons af. Het gebeurt helemaal op zijn Japans, zonder gepraat, een beetje gefluister door de andere cursisten... wat een rust!
De lijm moet een dag drogen dus morgen zal ik mijn strap op mijn tas zetten!
Fijn dat de workshop zo rustig was want het was etenstijd, op zondag, in een populaire wijk van Tokyo en dat betekend minstens een halfuur in de rij om iets te kunnen eten. Daar zal ik er nooit aan kunnen wennen!
Het was inderdaad overal veel te druk en we (een vriendin en ik) eindigden in een cafe waar ik een hotdog bestelde. "Morgen beter" dacht ik toen.
aan het einde van de middag kon in eindelijk in mijn hotel inchecken. Ik had net de tijd om me even te verfrissen, en hop, snel naar de volgende workshop! We hadden afgesproken op het super grote station van Shinjuku en ik was weer de weg helemaal kwijt! "Morgen beter" dacht ik weer.
Deze keer ging het om het maken van de traditionele Japanse vingerhoedjes "kaga yubinuki". Omdat er die dag geen geplande workshops waren, kreeg ik een privé les in een café. Het is hier niet zo gek om een tafel te gebruiken om iets te gaan doen. De huizen in Tokio zijn meestal heel klein dus mensen spreken op andere plekken af. Voor deze workshop wordt er ook gewerkt met zijden garens. Er wordt eerst een soort van ring gemaakt en als die stevig is, wordt er erop geborduurd. Het is precisie werk en daar hou ik van.
Miwa san (mevrouw Miwa) had een doos vol prachtig exemplaren meegenomen. Ik herkende bekende Japanse designs maar er waren ook tulpen en hartkes. Ik zal nog goed moeten oefenen en om een simpele yubinuki af te maken , heb ik in totaal 3 uurtjes nodig...
Na zo een lange dag kan ik in de metro niet meer tegen de slaap vechten en ik doe, net als de helft van de passagiers, mijn ogen dicht, hopend dat ik niet te diep in slaap zal vallen maar de oproepen bij elke halte houden me net genoeg wakker en ik stap uit een beetje uitgerust.
14/01/2019
7.30: ik doe mijn gordijn open. De zon is al zo hoog! Het is altijd even schikken, vooral in de winter, dat het al lang daglicht is. Het komt me goed uit want ik moet vergeten dat ik een jetlag heb.
Vandaag ga ik naar Chiba, een van de prefecturen van Japan, net buiten Tokio. Het kost me wel 1 uur met de bus en ik ben blij dat het vandaag een nationale vrije dag is want een Japanse vriendin gaat mee. We stappen in, mijn PASMO pasje kan gewoon in de bus opgeladen worden, en we verlaten Tokio via de Rainbow bridge.
We gaan op bezoek bij iemand die ik op Instagram volg. Ryuichi is een maatschappelijke werker die met verstandelijke gehandicapten werkt en die besloot zijn leven in Tokio (met alle comfort die je kan verwachten) te ruilen voor een eenvoudig leventje op het plateland. Daar wilt hij, met zijn vrouw, hun kind laten opgroeien. Het huis is een heel oud huis van een andere tijd en ze zijn het aan het opknappen. Dat klinkt een beetje als een "Ik vertrek verhaal" maar in Japan zijn er heel weinig mensen die deze keuzes maken terwijl het in Noord Europa een beetje een trend is.
Mijn Japanse vriendin vond hun levenstijl dus heel bijzonder terwijl ik er niet bij stil stond. Ik wilde op bezoek want Ryuichi houdt van de Japanse borduurttechniek sashiko en hij heeft een handel en reuze collectie in vintage Japanse stoffen die gerepareed zijn met de boro techniek.
Hij maakt ook prachtige en sjaals tassen met hele oude stoffen die zijn vrouw waarschijnlijk ergens op het plateland vindt.
Zijn huis is een ware museum met veel (echte) antiek en hij verkoopt bijna alles aan niet Japanners en daarom is zijn website in het Engels. Want ja, Japanners houden gewoon niet van oude spullen. 90% van zijn spullen vestuurd hij naar Hong Kong want de jeugd daar vindt het geweldig terwijl de Japanse jeugd modern uitziende kleding en accessoires wilt. Als het oud lijkt mag het rechtstreeks naar de prullenbak. En dat geld niet alleen voor de jeugd. Want als u van plan bent om naar Japan te gaan, verwacht niet dat u mensen
met zichtbaar gerepareerde kleren zullen zien.
De "boro trend" bestaat niet in Japan. De kleren die vroeger, toen Japan heel arm was, door boeren of vissers gerepareerd waren, zagen er zo netjes mogelijk uit want mensen schaamde zich voor hun armoede en Japanners willen er netjes uitzien. De oude kleren die in de musea hangen, in de bladeren verschijnen of Ryuichi te zien zijn, zijn allemaal binnenstebuiten gekeerd want dat is wat niet-japanners willen zien. Het is dat patchwork effect, dat "visible mending" dat de laatste tijden zoveel mensen aantrekt is want die heeft zeker zijn charme en er is een steeds groeiende groep mensen het kan waarderen.
Voor dat we terug naar Tokyo gingen zei mijn vriend dat er een aardbeving was. Ik voelde niks en ik dacht dat het de wind was want ik hoorde wel klapperen. Ze keek naar de lamp en die trilde inderdaad. Ze pakte snel haar mobiel om te kijken of het een kleintje of een grote was en dat was gelukkig een kleintje. Ik besefte opeens dat ik geen app had gedownload en dat is wel belangrijk om te doen. Nu ben ik met 2 apps paraat. Een paar seconden voor dat een aardbeving plaatsvindt zal ik een alarm horen. Super handig toch?
Hier is "onze" aardbeving te zien. Hier is een demo op de andere app...
Voor de terugweg hebben we voor de trein gekozen want het was de laatste dag van een driedaags weekend en we waren bang om met de bus in de files terecht te komen. Eerst een snelle lunch waar ik probeer mijn rāmen (noodles) binnen te slurpen. Het valt niet mee als het kokend heet is!
Terug naar Tokyo stapten we onverwacht in een oogverblindende tentoonstelling. Op 30 april 2019 zal de Japanse keizer Akihito optreden. He is heel bijzonder want hij zou tot aan zijn dood op de troon moeten blijven maar hij heeft aangegeven dat hij niet meer wilt. Toen zijn eigen vader dood ging, moest hij hem meteen opvolgen en hij was geen tijd voor een groot feest. Deze keer is er voldoende tijd en het feest wordt tot aan de puntjes geregeld. De tentoonstelling laat zien wat er die dag gaat gebeuren en de Japanners krijgen 10 dag vakantie wat voor hier heel veel is!
Op de mouwen van deze prachtige kimono zie ik een van mijn favoriete patronen: seigaiha (de blauwe golven van de zee).
De 2 laatste foto's leggen de kleuren van de lagen van de kimono uit. Boven links: de kleuren die gedragen worden tussen november (11月= maand 11）en februari (2月=maand 2).
'S avonds, ben ik nog even naar Akihabara geweest. Deze wijk van Tokio is bekend als "the electric town", want een groot deel van de winkels verkopen elektronica. Het is een plek vol high-tech gadgets maar nog veel meer dan dat. Er gebeurt daar een hoop en het is altijd leuk om door de straten en winkels te dwarrelen.
Een pak op maat laten maken is in Japan heel gewoon.
15/ 01/ 2019
Vanochtend heb ik een afspraak met een vrouw die de mooiste tassen van tatami-heri maakt. Wat voor heri?? Om vanaf het begin te beginnen... vorig jaar ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met "tatami-heri". Vroeger alleen bedoeld om de randen van tatami (vloermatten in traditionele Japanse huizen) te beschermen, ze worden nu in prachtige kleuren gemaakt want ze zijn perfect om tassen of kleine accessoires te maken. Maar hoe begon deze mode? De Japanse huizen worden steeds moderner en de jonge Japanners hebben thuis geen tatami matten meer. Japan verwesterd langzaam maar zeker en de traditionele industrie van tatami en van hun heri wordt bedreigd. Om deze kwetsbare industrie te steunen, zijn creatievelingen 10 jaar geleden begonnen met accessoires van de tatami-heri te maken en het is gewoon prachtig! Het is ook heel makkelijk om er iets moois van te maken van de banden zijn stug en flexibele tegelijk en ze worden zo aan elkaar genaaid. De kleuren zijn nu aan deze nieuwe behoefte aangepast en de keuze in kleuren en patronen is indrukwekkend. De vrouw die ik bezocht werkte vroeger bij een bank maar omdat ze kinderen kreeg is ze gestopt met werken. Omdat ze altijd creatief is geweest, besloot ze om accessoires met tatami-heri te maken. Tegenwoordig maakt ze prachtige tassen en accessoires en ze geeft workshops. Ze heeft me een enorme collectie heri laten zien, maar ook wat ze maakt en ze gaf me een workshop om verschillende accessoires te maken. Nog totaal onbekend in Nederland, ik denk dat veel creatieve mensen het zullen willen proberen!
Ze was ook nog zo aardig om even voor me te koken (want het was inmiddels al etenstijd) en ze bracht me terug naar het station want ik had nog een andere afspraak... en andere workshop!
In de middag had ik met een andere vrouw afgesproken. Ze maakt zulke mooie bloemen van stof dat ik haar gevraagd heb of je me de traditionele wijze wilde leren want de moderne wijze ken ik al. Ze ontving me in traditionele klederdracht want dat ik was ze het liefst draagt. Dat kan gewoon in Japan. De ene dag in je spijkerbroek en de andere in je kimono.
Hier is wat ik nodig had om te beginnen: een houten plank, een houten spatel, traditionele lijm, een pincet en vierkantjes stof van 3 verschillende afmetingen.
De grootste vierkantjes worden met behulp van de pincet in driehoeken gevouwen en in de lijm gezet. Als dat gedaan is, worden ze weer met de pincet gedraaid en in de lijn gezet.
Ik wilde en broche maken. De bloemblaadjes zet ik op de broche. Met deze lijm kan ik ze na het plaatsen nog even schuiven totdat ze in de gewenste positie zijn.
En nog mijn bloem even versieren met helmkloppen. Omdat ik deze nooit in Nederland heb gezien, heb ik wat meegenomen! Ik ben super blij met mijn bloemetje en wil het jullie graag even leren.
Deze vrouw is een ware artieste. Haar kamer ligt vol bloemen en kunstwerken, Bovenaan is haar grootste werkstuk, gemaakt in een minder leuke periode van haar leven. Het heeft haar 6 maanden gekost en hoeveel bloemblaadjes....?
Het is 's avonds als ik het atelier vertrek. Nu even tijd voor ontspanning. Nou, het was voor mij allemaal al ontspanning maar nu ga ik met een vriendin in een izakaya afspreken!
Een izakaya is een typisch Japanse bar waar er vaak na het werk wordt gegeten en gedronken. Ik hou van de ongedwongen sfeer, van het gelach en gekletst van de mensen om me heen.
Het eten is eenvoudig maar altijd lekker!
16/01/2019
Sinds 2011 verkoop ik spullen van Olympus-thread op mijn website en inmiddels ben ik hun leverancier voor Nederland geworden. Hun fabriek staat in Nagoya maar deze week hebben ze een beurs in Tokio. Daar ga ik er naartoe om hun nieuwe assortiment te bekijken.
Het eerst wat ik zag was een prachtig sashiko paneel op tsumugi stof! Dit paneel is ontworpen in samenwerking met Susan Briscoe (auteur van Sashiko handboek). De stof met vintage uitstraling is voorbedrukt dus het kan in het geheel gebruikt worden maar het kan of afgeknipt worden (zie foto rechts). Het komt in 4 kleuren met traditionele sashiko patronen of kamons (een familie emblemen). Ik heb de bordeaux rood en de blauwe stof besteld, de sashiko patronen en de kamons. Ik kan niet wachten dat ze in Nederland aankomen!
Olympus heeft ook nieuwe stoffen: kofu of vintage stijl (links) en sakizome-momen (rechts). Dit jaar zien we vooral streepjes en blokjes.
Vanaf maart zijn er nieuwe kleuren garens van 100 meter! Dat is heel goed nieuws vind ik. Kijk naar deze mooie kleuren. Onze sashiko kan niet meer mis!
Ik ben ook heel blij met de nieuwe kleuren 20 meter garens. Deze zijn ook bedacht met Susan Briscoe. De andere gemêleerde garens veranderen van kleur elke 4 cm maar deze, elke 20 cm.
De meeste doekjes voor de borduurtechniek kogin-zashi waren tot nu toe van katoen maar deze nieuwe zijn van linnen. Ik hou van de natuurlijke uitstraling van linnen en erop borduren lijkt me erg leuk om te doen!
Olympus heeft binnenkort ook nieuwe samplers met hitomezashi patronen. Het is de "een-steek-sashiko". Steekjes raken elkaar aan of kruisen elkaar.
Binnenkort zijn de kits om bloemen van chirimen (kimono) stof te maken ook bij Olympus verkrijgbaar! Daar ben ik ook blij mee.
Dit is een fantastisch idee van Olympus: deze witte chirimen doekjes met goudkleurige patronen worden met textielstiften ingekleurd! Het is nu mogelijk om de kleuren van zijn eigen doek te kiezen en om het in te lijsten of om iets van te maken. Ik begreep dat de Japanse jeugd steeds minder zin heeft om te naaien en daarom gebruiken ze textiellijm om kleine accessoires te maken.
En de avond eindigt weer in een gezellige izakaya... Nou, eindigt... ik ga later nog even iets eten in een andere izakaya! Maar eerst van deze genieten!
Heerlijke "nabe"!
Hier kan de vis niet verser. De klant kan zelfs kiezen welke vis hij geserveerd wilt krijgen.
In de volgende izakaya bestelt mijn "Japanse tante" (eigenlijk de tante van mijn nichtje) de sushi op een scherm. Dat zijn volgens mij mijn eerste sushi. Japans eten is natuurlijk veel meer dan alleen rauw vis maar het zou zonde zijn om Japan te verlaten zonder deze overheerlijke hapjes!
Kampai! (Proost!)
17/01/2019
En nu wordt het feest van ik betreed een van de leukste wijk van Japan: Nippori, oftewel, de textiel buurt! Een hele wijk met winkels vol stoffen... welkom in droomland!
Wat is mijn leven toch zwaar! Het valt niet te kiezen...
Deze tassen zijn gemaakt van tatami-heri!
Binnen of buiten, overal oogverblindende stoffen!
Op de terugweg is het al 15.00 geweest en de kinderen gaan terug naar huis. Vanaf 7 jaar worden ze niet meer door de ouders naar school gebracht maar ze gaan helemaal zelfstandig, ook met de metro! Een van mijn vriendinnen begrijp niet waarom mijn dochter van nog een 9 nog niet alleen naar school gaat. Tja, cultuurverschil...
's avonds ga ik even naar de Ueno markt, de vis markt. Het is een gezellige markt waar van alles te koop is maar natuurlijk ook heerlijke verse vis! Deze pannenkoeken zijn nep en er zijn ook nep sushi's of andere gerechten. Het maakt het bestellen makkelijker!
Er zijn veel eettentjes met lekker en vers eten!
Mijn favoriete maaltijd daar: een kom rijst bedekt met plakjes rauw zalm! Hemels!
Van de ene kraam naar de andere...
Op de markt zijn er ook leuke kledingstukken te vinden!
Al wandelend door de stad heb ik deze nieuwe haori's (korte kimono vestjes) van gerecyclede zijde gevonden! Zijn ze niet prachtig? Ik had nog een klein beetje ruimte in mijn koffer, maar nu vol=vol!
18/01/2019
Dit is mijn een na laatste dag in Tokio. Morgen ga ik terug naar Nederland. Vandaag ga ik naar het Amuse Museum waar er een hele bijzondere tentoonstelling over boro te zien is. Er zijg geruchten dat het museum in maart voor goed haar deuren dicht zou kunnen doen dus misschien de laatste kans om een enorme collectie boro en vintage kleding te zien!
Gevonden! Het is rechts van de rode poort.
Dat gaat leuk worden!
Bij de ingang worden er handgemaakte spullen verkocht. Veel sashiko en boro!
Even passen...
Hier begint het! Een enorme collectie van kleren en dekens die mensen van het volk tijdens een lange periode van armoede gemaakt hebben. Indrukwekkend!
Het lijkt een moderne spijkerbroek!
Op een andere verdieping, een andere tentoonstelling.
Prachtige kogin-zashi, het zusje van sashiko. Wat een werk! Kijk naar de details!
Deze mooie schortjes zouden helemaal in deze tijd passen vind ik.
Dit mooie vestje mocht ik passen! Tot mijn grootste verbazing kwam in een bekende tegen! Jaren geleden heb ik bij deze man een workshop nuno-zori gevolgd. Het is met maken van slofjes met oude textiel. Ik kon niet geloven dat hij opeens achter me stond! Wat is de wereld toch klein en verrassend!
Dat ziet er gezellig uit!
Ik hou van deze gestreepte stoffen! Ze horen bij de traditionele Japanse patronen. Nu zijn er 2 verschillende soorten in de webwinkel te vinden (https://japanesecraftcenter.com/japanse-stof/vintage-design/).
Dat was een fantastische tentoonstelling! Ik ben uren zitten lezen over de oude Japan en over de verschillende kledingstijlen. Ik heb veel te veel foto's genomen, ook van de uitleg zodat ik dat op mijn gemak weer thuis kan lezen.
En nu terug naar de Ueno markt waar ik met een vriendin heb afgesproken. We kickboksen allebei en vanavond mag ik meetrainen! We gaan naar een van de beste kickboksscholen van Japan en ik kan niet wachten! Maar eerst even een hapje eten voor de energie!
Het is voor mij heel bijzonder om hier te mogen trainen!
Ik heb bijna geen last meer van de jetlag en ik ga ervoor!
19/01/2019
Het is al tijd om te vertrekken! Dat was een geweldige week. Mijn hoofd ziet vol ideeën en mijn koffers vol leuke spullen! Op weg naar mijn favoriete luchthaven: Haneda. Waarom is het mijn favoriete? Kijk maar naar de foto's onderaan: is dat niet de mooiste luchthaven? Hier kunnen de passagiers nog even genieten van de Japanse sfeer...
In het vliegtuig vraag ik me af waarom die leeg lijkt te zijn, ook op de heenweg. Niemand naast me, het wordt lekker rusten straks...
Iedereen mag zitten/liggen waar die wilt!
Mijn bonus voor deze week: we kregen een oproep dat Fuji-san, de meeste bekende Japanse berg, te zien was! Omdat er bijna niemand was, kon ik snel aan de andere kant van het vliegtuig zitten en foto's maken! De berg is niet altijd zo mooie te zien vanwege de wolken. Met deze shot kon ik een geweldige week mooie afsluiten.
Bedankt voor het lezen van deze blog. Als u vragen heeft over de stoffen, kimono's of nieuwe workshops die ik ga aanbieden, aarzel niet en stuur me een bericht.
Het is sowieso een lange reis maar omdat ik vanaf Engeland (Heathrow) vertrek, is de reis nog langer.
12/01/2019
De eerste vlucht is op zaterdag om 7.30 (Nederlandse tijd) en ik land op zondag 7.35 (Japanse tijd). Mijn vlucht is half leeg. Ik schrik er wel van maar wat me nog meer verbaasd is dat er bijna alleen maar buitenlanders zijn. 10 jaar geleden, toen ik in Tokio woonde, waren wij (de "gaikokujin", oftewel de buitenlanders) nog schaars maar volgens mij zijn de tijden veranderd. Het is de laatste jaren makkelijker geworden voor niet-japanners om te immigreren en mensen kiezen vaker Japan als vakantiebestemming en dat zie ik.
13/01/2019
Van slapen in het vliegtuig is er voor mij nauwelijks spraken maar dat maak niet uit want ik ben toch te opgewonden om naar bed te gaan en de zon is al lang op in Japan. De check in het hotel is toch pas om 15.00 dus ik moet het tot die tijd volhouden. Als de bagage opgehaald is kan mijn dag beginnen!
Het eerst wat ik doe is een pasje voor het openbaar vervoer kopen. Ik heb meerdere mogelijkheden maar ik ga voor het pasje PASMO. Ik koop het bij een balie, zet een bepaald bedrag erop en ik kan het bijna in alle openbaar vervoeren gebruiken. Gewoon even in en uit checken. Er is (behalve op staat), bijna overal gratis internet wat ontzettend handig is. Google maps is mijn beste vriend! Ik kan makkelijk op mijn telefoon kijken van welk platform een trein vertrekt, om hoe laat (altijd op tijd inJapan) en hoeveel het me gaat kosten. Dankzij het gebruik van verschillende kleuren voor de verschillende lijnen is de metro nemen echt niet moeilijk. Alles staat ook in romaji ( de westerse letters) en de oproepen worden ook in Engels gedaan.
Gelukkig mag ik mijn koffers alvast in de lobby van het hotel achterlaten en ren ik meteen naar mijn eerste workshop. Ik hou van de Japanse vlechttechniek kumihimo, ik gebruik daarmee een "mobidai" een zacht schijfje (https://japanesecraftcenter.com/kumihimo-kit-3-ster/ ) maar ik heb het eigenlijk altijd op en "marudai" willen proberen. Het lijkt op een smalle kruk met een gat bovenaan en er wordt net satijnen garens gevlochten. Ik moest die workshops dus echt gaan boeken!
En dan pas beginnen de problemen. In Japan is het zo ontzettend moeilijk om een adres te vinden. Hier hebben ze niet, zoals in veel andere landen, de naam van een straat en een huisnummer. Ze hebben de naam van en wijk, dan van een blok, en dan van een huis. Het lijkt makkelijk maar als ik het adres aan voorbijgangers liet zien, hadden ze geen idee waar het kon zijn. Dat wist ik want ik heb hier gewoond. Ik werd uiteindelijk door een winkelier geholpen. Er ging het googelen, opzoeken, hij naam me mee maar kon het ook niet vinden. We waren nog geen 100 meter achter zijn winkel. Daar was een Franse pannekoekenhuis met een Franse vrouw (oh mais vous êtes Française !!). Die wist het ook niet maar haar Japanse collega wel en ze liep met me mee. Het was 10 meter verderop! Dat alles ging natuurlijk gepaard met veel buigen van mijn kant ("arigatou gozaimasu" , "sumimasen") want ik bedank en verontschuldig me tegelijk voor die hele commotie die ik heb veroorzaakt. Ik kom te laat aan (not done!) en helemaal bezweet (het moest toch winter zijn?) maar opgelucht dat ik het wel gevonden heb en dat ik meteen aan de slag kon.
De garens worden om verzwaarde klosjes ingewikkeld en er hangt een gewicht aan het uiteinde van de vlecht. De garens moeten volgens een bepaald patroon van plaats veranderen, altijd op de zelfde manier, keer op keer (https://japanesecraftcenter.com/tutorials/tutorial-kumihimo). Het begin is altijd moeizaam want het is nog geen automatisme maar na een kwartier begint het heel logisch te voelen en het gaat bijna van zelf ( met af en toe nog wat foutjes die de "sensei" of meester heel snel kan opsporen).
Ik had nog nooit zijden garens gebruikt en ik vond het heel fijn. De kleuren zijn prachtig en ze hebben een mooie glans.
Als de vlecht de gewenste lengte heeft, bindt de sensei het af met een touwtje, knip hij het en we kunnen ons werk bewonderen.
Ik vind de mijne best mooie. Ik zie ook dat het lang niet perfect is en ik begrijp dat het draaien van de garens belangrijk is. Omdat we geen koordjes gebruiken maar een verzameling garens, moeten ze regelmatig gedraaid worden om op touwtjes te lijken. Als het niet goed gedaan wordt is een dikkere plek te zien in het werkje.
We mogen kiezen wat het gaat worden, een armband of "strap" en omdat Japanners gek zijn op "strap" (dingetjes op ee ln tas of mobiele telefoon ophangen), ga ik net als de andere cursisten voor de strap. Ik wilde eerst voor een armband gaan maar mijn vlecht was te lang en ik vond het jammer om het af te knippen. De sensei zei vaak tegen mij "hayai!" om te zeggen dat ik snel ging. Dat was mijn eerste keer op een marudai maar niet mijn eerste ervaring met kumihimo natuurlijk.
De sensei gaat rustig in een hoekje zitten en maak het voor ons af. Het gebeurt helemaal op zijn Japans, zonder gepraat, een beetje gefluister door de andere cursisten... wat een rust!
De lijm moet een dag drogen dus morgen zal ik mijn strap op mijn tas zetten!
Fijn dat de workshop zo rustig was want het was etenstijd, op zondag, in een populaire wijk van Tokyo en dat betekend minstens een halfuur in de rij om iets te kunnen eten. Daar zal ik er nooit aan kunnen wennen!
Het was inderdaad overal veel te druk en we (een vriendin en ik) eindigden in een cafe waar ik een hotdog bestelde. "Morgen beter" dacht ik toen.
aan het einde van de middag kon in eindelijk in mijn hotel inchecken. Ik had net de tijd om me even te verfrissen, en hop, snel naar de volgende workshop! We hadden afgesproken op het super grote station van Shinjuku en ik was weer de weg helemaal kwijt! "Morgen beter" dacht ik weer.
Deze keer ging het om het maken van de traditionele Japanse vingerhoedjes "kaga yubinuki". Omdat er die dag geen geplande workshops waren, kreeg ik een privé les in een café. Het is hier niet zo gek om een tafel te gebruiken om iets te gaan doen. De huizen in Tokio zijn meestal heel klein dus mensen spreken op andere plekken af. Voor deze workshop wordt er ook gewerkt met zijden garens. Er wordt eerst een soort van ring gemaakt en als die stevig is, wordt er erop geborduurd. Het is precisie werk en daar hou ik van.
Miwa san (mevrouw Miwa) had een doos vol prachtig exemplaren meegenomen. Ik herkende bekende Japanse designs maar er waren ook tulpen en hartkes. Ik zal nog goed moeten oefenen en om een simpele yubinuki af te maken , heb ik in totaal 3 uurtjes nodig...
Na zo een lange dag kan ik in de metro niet meer tegen de slaap vechten en ik doe, net als de helft van de passagiers, mijn ogen dicht, hopend dat ik niet te diep in slaap zal vallen maar de oproepen bij elke halte houden me net genoeg wakker en ik stap uit een beetje uitgerust.
14/01/2019
7.30: ik doe mijn gordijn open. De zon is al zo hoog! Het is altijd even schikken, vooral in de winter, dat het al lang daglicht is. Het komt me goed uit want ik moet vergeten dat ik een jetlag heb.
Vandaag ga ik naar Chiba, een van de prefecturen van Japan, net buiten Tokio. Het kost me wel 1 uur met de bus en ik ben blij dat het vandaag een nationale vrije dag is want een Japanse vriendin gaat mee. We stappen in, mijn PASMO pasje kan gewoon in de bus opgeladen worden, en we verlaten Tokio via de Rainbow bridge.
We gaan op bezoek bij iemand die ik op Instagram volg. Ryuichi is een maatschappelijke werker die met verstandelijke gehandicapten werkt en die besloot zijn leven in Tokio (met alle comfort die je kan verwachten) te ruilen voor een eenvoudig leventje op het plateland. Daar wilt hij, met zijn vrouw, hun kind laten opgroeien. Het huis is een heel oud huis van een andere tijd en ze zijn het aan het opknappen. Dat klinkt een beetje als een "Ik vertrek verhaal" maar in Japan zijn er heel weinig mensen die deze keuzes maken terwijl het in Noord Europa een beetje een trend is.
Mijn Japanse vriendin vond hun levenstijl dus heel bijzonder terwijl ik er niet bij stil stond. Ik wilde op bezoek want Ryuichi houdt van de Japanse borduurttechniek sashiko en hij heeft een handel en reuze collectie in vintage Japanse stoffen die gerepareed zijn met de boro techniek.
Hij maakt ook prachtige en sjaals tassen met hele oude stoffen die zijn vrouw waarschijnlijk ergens op het plateland vindt.
Zijn huis is een ware museum met veel (echte) antiek en hij verkoopt bijna alles aan niet Japanners en daarom is zijn website in het Engels. Want ja, Japanners houden gewoon niet van oude spullen. 90% van zijn spullen vestuurd hij naar Hong Kong want de jeugd daar vindt het geweldig terwijl de Japanse jeugd modern uitziende kleding en accessoires wilt. Als het oud lijkt mag het rechtstreeks naar de prullenbak. En dat geld niet alleen voor de jeugd. Want als u van plan bent om naar Japan te gaan, verwacht niet dat u mensen
met zichtbaar gerepareerde kleren zullen zien.
De "boro trend" bestaat niet in Japan. De kleren die vroeger, toen Japan heel arm was, door boeren of vissers gerepareerd waren, zagen er zo netjes mogelijk uit want mensen schaamde zich voor hun armoede en Japanners willen er netjes uitzien. De oude kleren die in de musea hangen, in de bladeren verschijnen of Ryuichi te zien zijn, zijn allemaal binnenstebuiten gekeerd want dat is wat niet-japanners willen zien. Het is dat patchwork effect, dat "visible mending" dat de laatste tijden zoveel mensen aantrekt is want die heeft zeker zijn charme en er is een steeds groeiende groep mensen het kan waarderen.
Voor dat we terug naar Tokyo gingen zei mijn vriend dat er een aardbeving was. Ik voelde niks en ik dacht dat het de wind was want ik hoorde wel klapperen. Ze keek naar de lamp en die trilde inderdaad. Ze pakte snel haar mobiel om te kijken of het een kleintje of een grote was en dat was gelukkig een kleintje. Ik besefte opeens dat ik geen app had gedownload en dat is wel belangrijk om te doen. Nu ben ik met 2 apps paraat. Een paar seconden voor dat een aardbeving plaatsvindt zal ik een alarm horen. Super handig toch?
Hier is "onze" aardbeving te zien. Hier is een demo op de andere app...
Voor de terugweg hebben we voor de trein gekozen want het was de laatste dag van een driedaags weekend en we waren bang om met de bus in de files terecht te komen. Eerst een snelle lunch waar ik probeer mijn rāmen (noodles) binnen te slurpen. Het valt niet mee als het kokend heet is!
Terug naar Tokyo stapten we onverwacht in een oogverblindende tentoonstelling. Op 30 april 2019 zal de Japanse keizer Akihito optreden. He is heel bijzonder want hij zou tot aan zijn dood op de troon moeten blijven maar hij heeft aangegeven dat hij niet meer wilt. Toen zijn eigen vader dood ging, moest hij hem meteen opvolgen en hij was geen tijd voor een groot feest. Deze keer is er voldoende tijd en het feest wordt tot aan de puntjes geregeld. De tentoonstelling laat zien wat er die dag gaat gebeuren en de Japanners krijgen 10 dag vakantie wat voor hier heel veel is!
Op de mouwen van deze prachtige kimono zie ik een van mijn favoriete patronen: seigaiha (de blauwe golven van de zee).
De 2 laatste foto's leggen de kleuren van de lagen van de kimono uit. Boven links: de kleuren die gedragen worden tussen november (11月= maand 11）en februari (2月=maand 2).
'S avonds, ben ik nog even naar Akihabara geweest. Deze wijk van Tokio is bekend als "the electric town", want een groot deel van de winkels verkopen elektronica. Het is een plek vol high-tech gadgets maar nog veel meer dan dat. Er gebeurt daar een hoop en het is altijd leuk om door de straten en winkels te dwarrelen.
Een pak op maat laten maken is in Japan heel gewoon.
15/ 01/ 2019
Vanochtend heb ik een afspraak met een vrouw die de mooiste tassen van tatami-heri maakt. Wat voor heri?? Om vanaf het begin te beginnen... vorig jaar ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met "tatami-heri". Vroeger alleen bedoeld om de randen van tatami (vloermatten in traditionele Japanse huizen) te beschermen, ze worden nu in prachtige kleuren gemaakt want ze zijn perfect om tassen of kleine accessoires te maken. Maar hoe begon deze mode? De Japanse huizen worden steeds moderner en de jonge Japanners hebben thuis geen tatami matten meer. Japan verwesterd langzaam maar zeker en de traditionele industrie van tatami en van hun heri wordt bedreigd. Om deze kwetsbare industrie te steunen, zijn creatievelingen 10 jaar geleden begonnen met accessoires van de tatami-heri te maken en het is gewoon prachtig! Het is ook heel makkelijk om er iets moois van te maken van de banden zijn stug en flexibele tegelijk en ze worden zo aan elkaar genaaid. De kleuren zijn nu aan deze nieuwe behoefte aangepast en de keuze in kleuren en patronen is indrukwekkend. De vrouw die ik bezocht werkte vroeger bij een bank maar omdat ze kinderen kreeg is ze gestopt met werken. Omdat ze altijd creatief is geweest, besloot ze om accessoires met tatami-heri te maken. Tegenwoordig maakt ze prachtige tassen en accessoires en ze geeft workshops. Ze heeft me een enorme collectie heri laten zien, maar ook wat ze maakt en ze gaf me een workshop om verschillende accessoires te maken. Nog totaal onbekend in Nederland, ik denk dat veel creatieve mensen het zullen willen proberen!
Ze was ook nog zo aardig om even voor me te koken (want het was inmiddels al etenstijd) en ze bracht me terug naar het station want ik had nog een andere afspraak... en andere workshop!
In de middag had ik met een andere vrouw afgesproken. Ze maakt zulke mooie bloemen van stof dat ik haar gevraagd heb of je me de traditionele wijze wilde leren want de moderne wijze ken ik al. Ze ontving me in traditionele klederdracht want dat ik was ze het liefst draagt. Dat kan gewoon in Japan. De ene dag in je spijkerbroek en de andere in je kimono.
Hier is wat ik nodig had om te beginnen: een houten plank, een houten spatel, traditionele lijm, een pincet en vierkantjes stof van 3 verschillende afmetingen.
De grootste vierkantjes worden met behulp van de pincet in driehoeken gevouwen en in de lijm gezet. Als dat gedaan is, worden ze weer met de pincet gedraaid en in de lijn gezet.
Ik wilde en broche maken. De bloemblaadjes zet ik op de broche. Met deze lijm kan ik ze na het plaatsen nog even schuiven totdat ze in de gewenste positie zijn.
En nog mijn bloem even versieren met helmkloppen. Omdat ik deze nooit in Nederland heb gezien, heb ik wat meegenomen! Ik ben super blij met mijn bloemetje en wil het jullie graag even leren.
Deze vrouw is een ware artieste. Haar kamer ligt vol bloemen en kunstwerken, Bovenaan is haar grootste werkstuk, gemaakt in een minder leuke periode van haar leven. Het heeft haar 6 maanden gekost en hoeveel bloemblaadjes....?
Het is 's avonds als ik het atelier vertrek. Nu even tijd voor ontspanning. Nou, het was voor mij allemaal al ontspanning maar nu ga ik met een vriendin in een izakaya afspreken!
Een izakaya is een typisch Japanse bar waar er vaak na het werk wordt gegeten en gedronken. Ik hou van de ongedwongen sfeer, van het gelach en gekletst van de mensen om me heen.
Het eten is eenvoudig maar altijd lekker!
16/01/2019
Sinds 2011 verkoop ik spullen van Olympus-thread op mijn website en inmiddels ben ik hun leverancier voor Nederland geworden. Hun fabriek staat in Nagoya maar deze week hebben ze een beurs in Tokio. Daar ga ik er naartoe om hun nieuwe assortiment te bekijken.
Het eerst wat ik zag was een prachtig sashiko paneel op tsumugi stof! Dit paneel is ontworpen in samenwerking met Susan Briscoe (auteur van Sashiko handboek). De stof met vintage uitstraling is voorbedrukt dus het kan in het geheel gebruikt worden maar het kan of afgeknipt worden (zie foto rechts). Het komt in 4 kleuren met traditionele sashiko patronen of kamons (een familie emblemen). Ik heb de bordeaux rood en de blauwe stof besteld, de sashiko patronen en de kamons. Ik kan niet wachten dat ze in Nederland aankomen!
Olympus heeft ook nieuwe stoffen: kofu of vintage stijl (links) en sakizome-momen (rechts). Dit jaar zien we vooral streepjes en blokjes.
Vanaf maart zijn er nieuwe kleuren garens van 100 meter! Dat is heel goed nieuws vind ik. Kijk naar deze mooie kleuren. Onze sashiko kan niet meer mis!
Ik ben ook heel blij met de nieuwe kleuren 20 meter garens. Deze zijn ook bedacht met Susan Briscoe. De andere gemêleerde garens veranderen van kleur elke 4 cm maar deze, elke 20 cm.
De meeste doekjes voor de borduurtechniek kogin-zashi waren tot nu toe van katoen maar deze nieuwe zijn van linnen. Ik hou van de natuurlijke uitstraling van linnen en erop borduren lijkt me erg leuk om te doen!
Olympus heeft binnenkort ook nieuwe samplers met hitomezashi patronen. Het is de "een-steek-sashiko". Steekjes raken elkaar aan of kruisen elkaar.
Binnenkort zijn de kits om bloemen van chirimen (kimono) stof te maken ook bij Olympus verkrijgbaar! Daar ben ik ook blij mee.
Dit is een fantastisch idee van Olympus: deze witte chirimen doekjes met goudkleurige patronen worden met textielstiften ingekleurd! Het is nu mogelijk om de kleuren van zijn eigen doek te kiezen en om het in te lijsten of om iets van te maken. Ik begreep dat de Japanse jeugd steeds minder zin heeft om te naaien en daarom gebruiken ze textiellijm om kleine accessoires te maken.
En de avond eindigt weer in een gezellige izakaya... Nou, eindigt... ik ga later nog even iets eten in een andere izakaya! Maar eerst van deze genieten!
Heerlijke "nabe"!
Hier kan de vis niet verser. De klant kan zelfs kiezen welke vis hij geserveerd wilt krijgen.
In de volgende izakaya bestelt mijn "Japanse tante" (eigenlijk de tante van mijn nichtje) de sushi op een scherm. Dat zijn volgens mij mijn eerste sushi. Japans eten is natuurlijk veel meer dan alleen rauw vis maar het zou zonde zijn om Japan te verlaten zonder deze overheerlijke hapjes!
Kampai! (Proost!)
17/01/2019
En nu wordt het feest van ik betreed een van de leukste wijk van Japan: Nippori, oftewel, de textiel buurt! Een hele wijk met winkels vol stoffen... welkom in droomland!
Wat is mijn leven toch zwaar! Het valt niet te kiezen...
Deze tassen zijn gemaakt van tatami-heri!
Binnen of buiten, overal oogverblindende stoffen!
Op de terugweg is het al 15.00 geweest en de kinderen gaan terug naar huis. Vanaf 7 jaar worden ze niet meer door de ouders naar school gebracht maar ze gaan helemaal zelfstandig, ook met de metro! Een van mijn vriendinnen begrijp niet waarom mijn dochter van nog een 9 nog niet alleen naar school gaat. Tja, cultuurverschil...
's avonds ga ik even naar de Ueno markt, de vis markt. Het is een gezellige markt waar van alles te koop is maar natuurlijk ook heerlijke verse vis! Deze pannenkoeken zijn nep en er zijn ook nep sushi's of andere gerechten. Het maakt het bestellen makkelijker!
Er zijn veel eettentjes met lekker en vers eten!
Mijn favoriete maaltijd daar: een kom rijst bedekt met plakjes rauw zalm! Hemels!
Van de ene kraam naar de andere...
Op de markt zijn er ook leuke kledingstukken te vinden!
Al wandelend door de stad heb ik deze nieuwe haori's (korte kimono vestjes) van gerecyclede zijde gevonden! Zijn ze niet prachtig? Ik had nog een klein beetje ruimte in mijn koffer, maar nu vol=vol!
18/01/2019
Dit is mijn een na laatste dag in Tokio. Morgen ga ik terug naar Nederland. Vandaag ga ik naar het Amuse Museum waar er een hele bijzondere tentoonstelling over boro te zien is. Er zijg geruchten dat het museum in maart voor goed haar deuren dicht zou kunnen doen dus misschien de laatste kans om een enorme collectie boro en vintage kleding te zien!
Gevonden! Het is rechts van de rode poort.
Dat gaat leuk worden!
Bij de ingang worden er handgemaakte spullen verkocht. Veel sashiko en boro!
Even passen...
Hier begint het! Een enorme collectie van kleren en dekens die mensen van het volk tijdens een lange periode van armoede gemaakt hebben. Indrukwekkend!
Het lijkt een moderne spijkerbroek!
Op een andere verdieping, een andere tentoonstelling.
Prachtige kogin-zashi, het zusje van sashiko. Wat een werk! Kijk naar de details!
Deze mooie schortjes zouden helemaal in deze tijd passen vind ik.
Dit mooie vestje mocht ik passen! Tot mijn grootste verbazing kwam in een bekende tegen! Jaren geleden heb ik bij deze man een workshop nuno-zori gevolgd. Het is met maken van slofjes met oude textiel. Ik kon niet geloven dat hij opeens achter me stond! Wat is de wereld toch klein en verrassend!
Dat ziet er gezellig uit!
Ik hou van deze gestreepte stoffen! Ze horen bij de traditionele Japanse patronen. Nu zijn er 2 verschillende soorten in de webwinkel te vinden (https://japanesecraftcenter.com/japanse-stof/vintage-design/).
Dat was een fantastische tentoonstelling! Ik ben uren zitten lezen over de oude Japan en over de verschillende kledingstijlen. Ik heb veel te veel foto's genomen, ook van de uitleg zodat ik dat op mijn gemak weer thuis kan lezen.
En nu terug naar de Ueno markt waar ik met een vriendin heb afgesproken. We kickboksen allebei en vanavond mag ik meetrainen! We gaan naar een van de beste kickboksscholen van Japan en ik kan niet wachten! Maar eerst even een hapje eten voor de energie!
Het is voor mij heel bijzonder om hier te mogen trainen!
Ik heb bijna geen last meer van de jetlag en ik ga ervoor!
19/01/2019
Het is al tijd om te vertrekken! Dat was een geweldige week. Mijn hoofd ziet vol ideeën en mijn koffers vol leuke spullen! Op weg naar mijn favoriete luchthaven: Haneda. Waarom is het mijn favoriete? Kijk maar naar de foto's onderaan: is dat niet de mooiste luchthaven? Hier kunnen de passagiers nog even genieten van de Japanse sfeer...
In het vliegtuig vraag ik me af waarom die leeg lijkt te zijn, ook op de heenweg. Niemand naast me, het wordt lekker rusten straks...
Iedereen mag zitten/liggen waar die wilt!
Mijn bonus voor deze week: we kregen een oproep dat Fuji-san, de meeste bekende Japanse berg, te zien was! Omdat er bijna niemand was, kon ik snel aan de andere kant van het vliegtuig zitten en foto's maken! De berg is niet altijd zo mooie te zien vanwege de wolken. Met deze shot kon ik een geweldige week mooie afsluiten.
Bedankt voor het lezen van deze blog. Als u vragen heeft over de stoffen, kimono's of nieuwe workshops die ik ga aanbieden, aarzel niet en stuur me een bericht.
Heel interessant, ik heb genoten !